Czy członek zarządu spółki z o.o. może udzielić spółce pożyczki?

wtorek, 14 Luty 2023 w kategorii Spółka z o. o.

Nie ma przeszkód prawnych, by członek zarządu spółki z o.o. udzielił tej spółce z o.o. (tj. spółce, w której jest członkiem zarządu) pożyczki.

Wydaje się, że zdecydowanie częściej spółka występuje w roli pożyczkobiorcy jako ta potrzebująca zastrzyku gotówki a wspólnik w roli pożyczkodawcy jako ten dysponujący kapitałem. Zawarcie takiej umowy, co do zasady, uzależnione jest od woli stron. W Kodeksie spółek handlowych istnieją jednak przepisy, które wymagają od spółki spełnienia dodatkowych formalności.

1. Forma umowy pożyczki

Na wstępie należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 720 § 2 Kodeksu cywilnego, umowa pożyczki, której wartość przekracza 1.000 złotych wymaga zachowania formy dokumentowej. Powyższe stwierdzenie wymaga wyjaśnienia dwóch kwestii. Po pierwsze brak zastrzeżenia – „pod rygorem nieważności” oznacza, że forma dokumentowa zastrzeżona jest jedynie dla celów dowodowych. Niezachowanie formy dokumentowej dla umowy pożyczki nie oznacza automatycznie nieważności czynności prawnej, ale w ewentualnym sporze nie jest dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania tej czynności tj. zawarcia umowy pożyczki. Po drugie wyjaśnienia wymaga pojęcie „formy dokumentowej”. Do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie tj. zarówno na papierze, jak i za pomocą pliku .pdf, formatu .wav czy .mp3.

2. Reprezentacja spółki z o.o.

Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu spółek handlowych, w umowie między spółką a członkiem zarządu, spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą wspólników. Jeżeli w spółce nie funkcjonuje rada nadzorcza, zawarcie umowy pożyczki powinno być poprzedzone odbyciem Zgromadzenia Wspólników, na którym zostanie powołany pełnomocnik reprezentujący spółkę w tej konkretnej umowie. Pamiętajmy, że Zgromadzenie Wspólników może odbyć się bez jego formalnego zwołania, jeżeli na Zgromadzeniu Wspólników reprezentowany jest cały kapitał zakładowy spółki tj. obecni są wszyscy wspólnicy.

Jeżeli jednak członek zarządu, z którym ma być zawierana umowa pożyczki jest jedynym członkiem zarządu i jednocześnie jedynym wspólnikiem spółki z o.o., czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego. Oznacza to, że zawarcie umowy pożyczki pomiędzy spółką a członkiem zarządu w takiej sytuacji wymaga wizyty u notariusza.

3. Zgoda Zgromadzenia Wspólników na umowę z członkiem zarządu

Nawet gdyby w spółce z o.o. funkcjonowała rada nadzorcza i powołanie pełnomocnika nie byłoby niezbędne, to i tak konieczne będzie odbycie Zgromadzenia Wspólników. Zgodnie bowiem z art. 15 § 1 Kodeksu spółek handlowych, zawarcie przez spółkę kapitałową umowy pożyczki z członkiem zarządu wymaga zgody Zgromadzenia Wspólników. Zgoda może zostać wyrażona na tym samym zgromadzeniu, na którym zostanie powołany pełnomocnik do zawarcia umowy (o ile będzie to konieczne).

Ważne!

Ponieważ zgoda Zgromadzenia Wspólników jest wymagana przez przepisy Kodeksu spółek handlowych, zawarcie umowy pożyczki bez uzyskania wymaganej zgody skutkuje jej nieważnością.

4. Zgoda Zgromadzenia Wspólników na zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej kapitał zakładowy spółki

Zgodnie z art. 230 Kodeksu spółek handlowych, zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Najłatwiej zobrazować to będzie na podstawie przykładu.

Przykład

Spółka A sp. z o.o. posiada kapitał zakładowy w wysokości 10.000 złotych. Członek zarządu spółki A sp. z o.o. chce udzielić spółce pożyczki w wysokości 20.000 złotych. Udzielenie pożyczki w wysokości 20.000 złotych stanowi zobowiązanie do świadczenia (tj. do zwrotu pożyczki) o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego (10.000 zł x 2 = 20.000 zł). Zawarcie takiej umowy pożyczki wymaga zgody zgromadzenia.

W powyższym przypadku brak wymaganej zgody nie powoduje nieważności umowy pożyczki. Tak wprost stanowią przepisy Kodeksu spółek handlowych. 

5. Zgoda wynikająca z postanowień umowy spółki

 Umowa spółki może przewidywać konieczność uzyskania dodatkowych zgód np. rady nadzorczej (o ile została powołana). Należy pamiętać, że zawarcie umowy pożyczki bez zgody, która wymagana jest wyłącznie przez umowę spółki nie powoduje jej nieważności, jednak nie wyklucza odpowiedzialności członków zarządu wobec spółki z tytułu naruszenia umowy spółki (nieuzyskania zgody).

Jak wynika z powyższego, przepisy nie zabraniają udzielania pożyczki spółce z o.o. przez członka zarządu. Aby jednak umowa ta była ważna, niezbędne jest wyrażenie zgody przez Zgromadzenie Wspólników. Pamiętać również należy o prawidłowej reprezentacji spółki. Zgoda na udzielenie pożyczki spółce z o.o. może być wyrażona zarówno przed zawarciem umowy pożyczki, jak i po jej zawarciu, lecz nie później niż w terminie dwóch miesięcy od dnia zawarcia umowy.

Informacje przedstawione na stronie nie stanowią oferty w rozumieniu zapisów art. 66. Kodeksu Cywilnego (Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.) i nie dotyczą sprzedaży podmiotów, o których mowa w art. 151 KSH (Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks Spółek Handlowych).

SłabyPrzeciętnyDobryBardzo dobryDoskonały! (1 votes, average: 5,00 out of 5)

Sprawdź jak możemy Ci pomóc w rozwijaniu firmy

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

Przemysław Boruch

Dyrektor Zarządzający

Wypełnij - odpowiemy błyskawicznie

Oświadczam że zapoznałem się z polityką prywatności i wyrażam zgodę na przetwarzaniem moich danych osobowych na warunkach i w celach w niej określonych.więcej

Dane będą wykorzystane wyłącznie do kontaktu w sprawie usług.