Czy jednoosobowy przedsiębiorca może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości?

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości, o ile występuje u niego stan niewypłacalności. Postępowanie prowadzone jest wobec niego według przepisów ogólnych z odrębnościami dotyczącymi przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.

Kiedy dłużnik jest niewypłacalny?

Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Istnieje domniemanie, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.

Aby zatem możliwe było złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości przez przedsiębiorcę prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą, przedsiębiorca ten powinien opóźniać się w wykonywaniu zobowiązań pieniężnych ponad 3 miesiące.

Należy zaznaczyć, że to jest nie tylko możliwość, ale przede wszystkim obowiązek. Przedsiębiorca ma obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni od zaistnienia stanu niewypłacalności.

Uwaga!

Należy pamiętać, że Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości m.in. jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, nie pozwalając przy tym na zaspokojenie wierzycieli choćby w minimalnym stopniu. 

Jakie są koszty postępowania upadłościowego?

Na wstępie wnioskodawca zobowiązany jest uiścić zaliczkę na wydatki w toku postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości w wysokości jednokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (aktualnie wysokość zaliczki na wydatki to kwota 5882,99 złotych).Niezależnie od powyższego, wniosek o ogłoszenie upadłości wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 1000,00 złotych.

Koszty postępowania upadłościowego stanowią także m.in.: wydatki bezpośrednio związane z ustaleniem, zabezpieczeniem, zarządem i likwidacją masy upadłości oraz ustaleniem wierzytelności, w szczególności wynagrodzenie syndyka oraz jego zastępcy, wynagrodzenie osób zatrudnionych przez syndyka oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia tych osób, wynagrodzenie i wydatki członków rady wierzycieli, wydatki związane ze zgromadzeniem wierzycieli, koszty archiwizacji dokumentów, korespondencji, ogłoszeń, eksploatacji koniecznych pomieszczeń, podatki i inne daniny publiczne związane z likwidacją masy upadłości.

Skutki ogłoszenia upadłości

W przypadku ogłoszenia upadłości powołuje się syndyka. Po ogłoszeniu upadłości przedsiębiorca występuje w obrocie pod dotychczasową firmą z dodaniem oznaczenia „w upadłości”.

Po ogłoszeniu upadłości wszelkie uprawnienia upadłego związane z uczestnictwem w spółkach np. prawo głosu na zgromadzeniu wspólników (jeżeli takie posiada) wykonuje syndyk. Syndyk nie przejmuje natomiast funkcji upadłego – osoby fizycznej jako piastuna organów zarządzających lub nadzorczych w spółkach. Z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim.

Z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego.

Przebieg postępowania upadłościowego

Po ogłoszeniu upadłości syndyk niezwłocznie przystępuje do spisu inwentarza i oszacowania masy upadłości oraz sporządzenia planu likwidacyjnego. Następnie przystępuje do likwidacji masy upadłości.

Likwidacji masy upadłości dokonuje się przez sprzedaż z wolnej ręki lub w drodze przetargu lub aukcji przedsiębiorstwa upadłego w całości lub jego zorganizowanych części, nieruchomości i ruchomości, wierzytelności oraz innych praw majątkowych wchodzących w skład masy upadłości albo przez ściągnięcie wierzytelności od dłużników upadłego i wykonanie innych jego praw majątkowych. Fundusze masy upadłości stanowią m.in. sumy uzyskane z likwidacji masy upadłości.

Sąd po wykonaniu ostatecznego planu podziału stwierdza zakończenie postępowania upadłościowego.

Uwaga!

Niezaspokojone z masy upadłości zobowiązania nie umarzają się. W terminie 30 dni od dnia obwieszczenia postanowienia o zakończeniu postępowania upadłościowego upadły (przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą) może jednak złożyć wniosek o ustalenie planu spłaty wierzycieli (na okres do 36 lub w przypadku ustalenia, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa– do 84 miesięcy) i umorzenie pozostałej części zobowiązań, które nie zostały zaspokojone w postępowaniu upadłościowym. Po wykonaniu dodatkowego planu spłaty (płatności przewidziane w planie spłat będą pochodzić z bieżących przychodów upadłego dłużnika) następuje dopiero umorzenie części lub całości niezaspokojonych w pierwszej fazie postępowania zobowiązań.

Na marginesie jedynie należy zaznaczyć, że co do zasady postępowanie upadłościowe wobec przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą może być prowadzone także w ramach postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (które jest znacznie uproszczone), o ile przedsiębiorca przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej i wyrejestruje ją z CEIDG.

Przedsiębiorca ma obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni od zaistnienia stanu niewypłacalności. Domniemywa się, że dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli opóźnienie w wykonaniu przez niego zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Z dniem ogłoszenia upadłości majątek przedsiębiorcy staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu jego wierzycieli. Zobowiązania, które nie zostały zaspokojone z masy upadłości nie umarzają się, ale są co do zasady zaspokajane w ramach planu spłaty. Płatności przewidziane w planie spłat pochodzą z bieżących przychodów upadłego przedsiębiorcy.