Jak zatrudnić obywatela Ukrainy?

Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa przewiduje uproszczoną procedurę zatrudniania obywateli Ukrainy w Polsce.

Którzy obywatele Ukrainy mogą wykonywać pracę w Polsce?

Na mocy specustawy uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Polski jest:

1. obywatel Ukrainy:

a) który przybył na terytorium Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, lub

b) posiadający Kartę Polaka, który wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybył na terytorium Polski

 – legalnie w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Polski.

Pobyt powyższych obywateli Ukrainy na terytorium Polski uznaje się za legalny w okresie 18 miesięcy, licząc od dnia 24 lutego 2022 r.

2. obywatel Ukrainy przebywający legalnie na terytorium Polski – oznacza to, że uproszczona procedura zatrudniania Ukraińców ma również zastosowanie do Ukraińców przebywających już na terenie Polski na podstawie innych tytułów pobytowych, np.: zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt czasowy, paszportu w przypadku wjazdu i pobytu na terytorium Polski w ruchu bezwizowym.

Uwaga!

Przez określenie obywatel Ukrainy rozumie się także małżonka obywatela Ukrainy, który nie ma obywatelstwa ukraińskiego, o ile przybył na terytorium Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa. Oznacza to, że uproszczona procedura zatrudniania dotyczy również małżonków.

Jak sprawdzić, czy obywatel Ukrainy wjechał na terytorium Polski legalnie?

Jak wskazano powyżej przedsiębiorca-pracodawca może zatrudnić obywatela Ukrainy, który wjechał na terytorium Polski w związku z działaniami wojennymi legalnie. Legalność wjazdu może być potwierdzona pieczątką w paszporcie lub innym dokumencie podróży umieszczoną przez polską Straż Graniczną. W przypadku braku stempla Straży Granicznej obywatel Ukrainy powinien złóż wniosek o nadanie numeru PESEL nie później niż 60 dni od dnia wjazdu do Polski. Pobyt w Polsce zostanie wtedy zarejestrowany i będzie legalny.

Jakich czynności musi dokonać pracodawca?

Podmiot powierzający wykonywanie pracy powinien powiadomić w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi. Powiadomienia dokonuje się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego www.praca.gov.pl bezpłatnie.

Pracodawca jest również zobowiązany – w terminie do 7 dni – zgłosić obywatela Ukrainy do ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych, chorobowego i wypadkowego) oraz ubezpieczenia zdrowotnego, a także opłacać co miesiąc składki na te ubezpieczenia.

Jakie informacje należy podać w powiadomieniu?

W powiadomieniu o powierzeniu wykonywania pracy podmiot powierzający wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy przekazuje:

1) informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy tj.:

a) nazwę albo imię (imiona) i nazwisko,

b) adres siedziby albo miejsca zamieszkania,

c) numer telefonu lub adres poczty elektronicznej o charakterze służbowym,

d) numer identyfikacyjny NIP i REGON – w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą albo numer PESEL – w przypadku osoby fizycznej,

e) numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia – w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej,

f) symbol PKD oraz opis wykonywanej działalności związanej z pracą obywateli Ukrainy;

2) a także dane osobowe obywatela Ukrainy tj.:

a) imię (imiona) i nazwisko,

b) datę urodzenia,

c) płeć,

d) obywatelstwo,

e) rodzaj, numer i serię dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość oraz państwo, w którym wydano ten dokument,

f) numer PESEL – o ile go nadano;

3) oraz informacje dotyczące wykonywanej pracy tj.:

a) rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy,

b) stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy,

c) miejsce wykonywanej pracy.

Jaki rodzaj umowy wybrać?

Przedsiębiorca może zatrudnić obywatela Ukrainy zarówno na podstawie umowy o pracę jak i umowy zlecenia.

Ważne!

Ze specustawy nie wynika obowiązek posiadania PESEL przez obywatela Ukrainy, który szuka pracy, więc posiadanie numeru PESEL nie może być warunkiem jego zatrudnienia!

Obywatele Ukrainy, których pobyt na terytorium Polski uznaje się za legalny na podstawie specustawy lub ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, mogą także podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Polski na takich samych zasadach jak obywatele polscy. Uprawnienie to przysługuje im pod warunkiem uzyskania numeru PESEL.

Na mocy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa uproszczona została procedura zatrudniania określonych w specustawie obywateli Ukrainy. Wystarczające jest, by przyszły pracodawca (zleceniodawca) w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, powiadomił właściwy powiatowy urząd pracy o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi.