Powtarzające się świadczenia niepieniężne a składki ZUS

Zgodnie z przepisami wypłata wynagrodzenia z tytułu powtarzających się świadczeń niepieniężnych nie stanowi podstawy do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne ani na ubezpieczenie zdrowotne. Spółka nie odprowadza składek ZUS od wypłaconych świadczeń. Nie odprowadza ich także wspólnik.

Pojawiają się jednak interpretacje ZUS i Prezesa NFZ, zgodnie z którymi powtarzające się świadczenia niepieniężne stanowią podstawę do naliczenia składek ZUS.

Czym są powtarzające się świadczenia niepieniężne?

Na wspólnika spółki z o.o. może zostać nałożony obowiązek spełniania powtarzających się świadczeń niepieniężnych zgodnie z art. 176 Kodeksu spółek handlowych. Nałożenie obowiązku powtarzających się świadczeń niepieniężnych na wspólnika możliwe jest wyłącznie w umowie spółki. Określa się rodzaj oraz zakres świadczeń.

Wykluczone z kategorii powtarzających się świadczeń niepieniężnych w spółce z o.o. są świadczenia:

– ciągłe (stałe) – świadczenie realizowane w sposób ciągły, tj. 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Tego typu świadczeniem będzie przykładowo zapewnienie możliwości korzystania z lokalu czy nieruchomości;

– jednorazowe – realizacja jednorazowej czynności na rzecz spółki także nie stanowi powtarzającego się świadczenia niepieniężnego;

– pieniężne – z kategorii świadczeń opisanych w art. 176 KSH wykluczamy też świadczenia pieniężne. Chodzi tutaj o jakiekolwiek finansowanie spółki. Przykładowo o pożyczanie pieniędzy.

Za spełnianie tych świadczeń wspólnik otrzymuje wynagrodzenie. Wynagrodzenie to nie powinno podlegać ZUS, ponieważ w przepisach wynagrodzenie za powtarzające się świadczenia niepieniężne z art. 176 KSH nie jest tytułem do ubezpieczenia.

Interpretacje ZUS i NFZ

Organy stwierdzają, że w dzisiejszych realiach przepis art. 176 KSH jest nieprzydatny, ponieważ obowiązki mogą być nakładane na wspólników na innych podstawach. W związku z tym przepis nie ma racji bytu. Dodatkowo stwierdzają, że art. 176 KSH nie tworzy żadnej samodzielnej podstawy do wykonywania czynności przez wspólników, a zaledwie umocowanie do nałożenia na wspólnika zobowiązań innego rodzaju niż kodeksowe. Obok art. 176 KSH zawierana jest dorozumiana umowa nazwana z Kodeksu cywilnego, np. umowa zlecenia. A umowa zlecenia podlega oskładkowaniu i obciążeniu składką zdrowotną. Oznacza to, że w świetle tych interpretacji nie ma nieoskładkowanego wynagrodzenia z art. 176 KSH.

Orzecznictwo

Sądy powoli zaczynają orzekać na korzyść przedsiębiorców, ale nie są to orzeczenia, które w 100% odrzucają ww. linię interpretacyjną organów. Niekiedy odrzucają też stanowiska przedsiębiorców z uwagi na błędne sformułowanie postanowień dotyczących świadczeń niepieniężnych w umowie spółki.

Wypłata wynagrodzenia z tytułu powtarzających się świadczeń niepieniężnych nie powinna stanowić podstawy do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne ani na ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ brak takiego tytułu do ubezpieczenia w przepisach. ZUS i NFZ zaczęły jednak kwestionować takie stanowisko, uznając, że art. 176 KSH nie tworzy żadnej samodzielnej podstawy do wykonywania czynności przez wspólników, a obok art. 176 KSH zawierana jest dorozumiana umowa nazwana z Kodeksu cywilnego, która podlega oskładkowaniu.